Zamieszczamy stanowisko radcy prawnego Kujawsko-Pomorskiej Izby Rolniczej Michała Gilewicza  w sprawie możliwości ubiegania się o świadczenia dla działaczy opozycji antykomunistycznej lub osób represjonowanych z powodów politycznych pobierających emeryturę lub rentę z rolniczego ubezpieczenia społecznego w KRUS.

            Odpowiadając na pytanie Zarządu KPIR dotyczące uprawnień kombatanckich rolników działaczy opozycji antykomunistycznej wyjaśniam co następuje:

Rolnikom podlegającym rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu mogą być przyznawane opisane poniżej dwa rodzaje świadczeń:

I Świadczenie wyrównawcze dla działaczy opozycji antykomunistycznej lub osób represjonowanych z powodów politycznych przyznawane jest na podstawie art.10a ust.1 ustawy z dnia 20 marca 2015r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 319 ze zm.). Świadczenie to przyznawane jest przez właściwą jednostkę ZUS lub KRUS / w zależności od rodzaju ubezpieczenia któremu podlega uprawniony/ wyłącznie  na wniosek uprawnionego.

Podstawowym warunkiem uzyskania świadczenia jest posiadanie statusu  działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych nadawanego przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w odrębnym postępowaniu w drodze odpowiedniej decyzji administracyjnej.

Drugim z niezbędnych warunków ubiegania się o świadczenie wyrównawcze jest pobieranie emerytury lub renty inwalidzkiej albo renty z tytułu niezdolności do pracy, w kwocie niższej niż 2400 zł miesięcznie brutto. Nie wlicza się tutaj   dodatku pielęgnacyjnego oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych  na podstawie odrębnych przepisów.

Aktualnie świadczenie wyrównawcze przysługuje w kwocie stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą 2400 a kwotą emerytury lub renty faktycznie pobieranej. W razie przyznania, ustania lub ponownego obliczenia wysokości pobieranych świadczeń emerytalnych,  świadczenie wyrównawcze podlega ponownemu obliczeniu z urzędu, w taki sposób, aby łączna kwota świadczeń, wraz ze świadczeniem wyrównawczym, nie przekroczyła miesięcznie kwoty 2400zł. Kwota powyższa ulegać będzie podwyższeniu (waloryzacji) w terminach i na zasadach określonych przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U.z 2020 r. poz. 53 ze zm.).

W przypadku osób pobierających emeryturę lub rentę z KRUS wniosek wraz ze stosownymi dokumentami należy złożyć w jednostce organizacyjnej KRUS wypłacającej świadczenie emerytalno-rentowe (Oddział Regionalny lub Placówka Terenowa KRUS). Stosowny formularz wniosku znajduje się na stronie internetowej KRUS. Do wniosku należy dołączyć: dokument potwierdzający nadanie statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych wystawiony przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych,

W razie zbiegu prawa do emerytur wypłacanych przez ZUS i KRUS, wniosek o świadczenie wyrównawcze należy złożyć w jednostce organizacyjnej ZUS.

Prawo do świadczenia wyrównawczego przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym zostały spełnione warunki wymagane do jego przyznania, nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o to świadczenie.

Kwota świadczenia wyrównawczego jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Decyzje w sprawie świadczenia wyrównawczego wydają i świadczenia te wypłacają jednostki KRUS dotychczas wypłacające emeryturę lub rentę.

Osoba, której przyznano prawo do świadczenia wyrównawczego jest obowiązana poinformować KRUS o wszelkich zmianach mających wpływ na prawo do świadczenia wyrównawczego oraz jego wysokość, a w szczególności o: utracie statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych; nabyci uprawa do świadczeń emerytalno –rentowych przyznanych przez inny organ rentowy (np. ZUS), nabyciu lub utracie prawa albo zmianie wysokości świadczeń emerytalno-rentowych wypłacanych przez zagraniczne instytucje rentowe.

II Świadczenie pieniężne dla działaczy opozycji antykomunistycznej / osób represjonowanych z powodów politycznych.

            Osobom o potwierdzonym statusie działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych przysługuje prawo do ubiegania się o przyznanie świadczenia pieniężnego w aktualnej wysokości 441.77 zł miesięcznie (od 1 marca 2020 roku).   Podobnie jak w przypadku świadczenia wyrównawczego podstawą prawną przyznania świadczenia pieniężnego są przepisy ustawy  z dnia 20 marca 2015r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 319 ze zm.).

 Świadczenie powyższe jest niezależne od  posiadania uprawnień emerytalno-rentowych w ZUS czy  w KRUS

            Świadczenie pieniężne przyznaje, w drodze decyzji administracyjnej, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, na wniosek osoby o potwierdzonym statusie działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych.

            Świadczenie pieniężne, podobnie jak świadczenie wyrównawcze, może być przyznane wyłącznie osobie  posiadającej potwierdzony decyzją Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych.

            Świadczenie pieniężne jest wolne od podatku oraz nie jest wliczane do dochodu wyliczanego na potrzeby dodatku mieszkaniowego i pomocy społecznej.

Michał Gilewicz

radca prawny